Bệnh nấm tổ đỉa là một dạng viêm da mãn tính gây ra những mụn nước nhỏ li ti ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và các cạnh ngón tay và ngón chân. Tình trạng này có thể gây khó chịu và ngứa ngáy kéo dài, đe dọa chất lượng cuộc sống của người bệnh. Điều trị và chẩn đoán chính xác là vô cùng quan trọng để điều trị bệnh và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.
1. Nguyên nhân gây ra bệnh nấm tổ đỉa
Mặc dù bệnh nấm tổ đỉa được gọi là “nấm”, nhưng nhiều người tin rằng nguyên nhân gây bệnh không phải là nấm. Thực tế là đây là một loại viêm da phức tạp, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nó.
Yếu tố di truyền
- Một vai trò không thể phủ nhận của yếu tố di truyền trong sự phát triển của bệnh nấm tổ đỉa. Những người có bệnh trong gia đình có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh. Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc bệnh nấm tổ đỉa tăng lên nếu trong gia đình có ai đó, đặc biệt là cha mẹ hoặc anh chị em ruột, từng mắc bệnh.
- Điều này cho thấy rằng một số gen liên quan đến chức năng miễn dịch và phản ứng da có thể bị rối loạn. Điều này có thể dẫn đến da bị kích ứng và các triệu chứng của nấm tổ đỉa. Nhưng không phải ai có gen này cũng sẽ mắc bệnh. Mặt khác, điều này cũng nhắc nhở chúng ta nên có ý thức chăm sóc da tốt và chủ động phòng ngừa nếu có bệnh trong gia đình.
Các chất gây dị ứng
- Một tác nhân phổ biến gây ra bệnh nấm tổ đỉa là các chất gây dị ứng trong môi trường sống. Những chất này có thể tiếp xúc trực tiếp với da, hít phải hoặc thông qua thức ăn. Khi hệ miễn dịch coi những chất này là “địch”, nó sẽ gây ra phản ứng viêm, gây ra mụn nước, ngứa ngáy khó chịu và da bị kích ứng.
- Kim loại (chủ yếu là niken trong trang sức), hóa chất trong chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, mỹ phẩm, trứng, sữa và các loại hạt có thể gây dị ứng. Ngoài ra, một số người có thể bị dị ứng với phấn hoa, lông động vật hoặc các chất liệu như nhựa hoặc cao su.
Căng thẳng và stress
- Sự phát triển và bùng phát của bệnh nấm tổ đỉa bị ảnh hưởng rất nhiều bởi stress và căng thẳng, những thứ thường bị xem nhẹ. Khi cơ thể bị căng thẳng, hệ thống miễn dịch thường phản ứng mạnh mẽ và mất cân bằng, dẫn đến các phản ứng viêm. Theo nghiên cứu, những người thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng trong cuộc sống, công việc hoặc các vấn đề tâm lý có nguy cơ mắc bệnh nấm tổ đỉa cao hơn.
- Bên cạnh việc ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống miễn dịch của chúng ta, căng thẳng cũng tác động gián tiếp đến hành vi và thói quen sinh hoạt của chúng ta. Ví dụ, chúng ta có thể dễ bị mất ngủ và ăn uống không điều động trong những lúc căng thẳng, điều này làm giảm sức đề kháng của cơ thể, khiến da trở nên yếu hơn.
2. Triệu chứng của bệnh nấm tổ đỉa
Triệu chứng của bệnh nấm tổ đỉa có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và các yếu tố khác nhau liên quan đến sức khỏe của mỗi người. Nhưng chúng ta có thể hiểu rõ hơn về bệnh này bằng cách xem xét một số triệu chứng phổ biến.
Mụn nước nhỏ li ti
- Triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh nấm tổ đỉa là mụn nước nhỏ li ti. Chúng thường xuất hiện đột ngột ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc các cạnh bên ngón tay hoặc ngón chân. Các mụn nước này thường có màu trắng đục hoặc trong suốt và có kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng 1-2 mm. Điều đặc biệt về chúng là chúng mọc thành từng cụm, dưới da giống như những chùm trứng cá nhỏ li ti.
- Bạn có thể cảm thấy căng và khó chịu khi chạm vào nó. Tuy nhiên, mụn nước thường không xuất hiện ngay lập tức. Chúng có thể xuất hiện đôi khi sau một đợt ngứa ngáy kéo dài hoặc do tác động của các yếu tố kích thích như nhiệt độ, độ ẩm hoặc các chất gây dị ứng.
Ngứa ngáy khó chịu
- Một triệu chứng phổ biến ở người mắc bệnh nấm tổ đỉa là ngứa ngáy khó chịu. Trước khi mụn nước xuất hiện, bạn có thể bị ngứa và nó kéo dài trong một thời gian dài sau khi chúng biến mất. Mỗi người có thể bị ngứa ở mức độ khác nhau, từ ngứa nhẹ đến ngứa dữ dội, tất cả đều gây khó chịu và gây khó khăn cho cuộc sống hàng ngày.
- Vào ban đêm, ngứa thường trở nên nghiêm trọng hơn, khiến người bệnh khó ngủ và mệt mỏi vào ngày hôm sau. Nhiều người bệnh không thể kiềm chế được việc gãi vì cảm giác ngứa, từ đó làm cho da bị tổn thương, trầy xước và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Da khô, bong tróc
- Một triệu chứng thường gặp ở bệnh nấm tổ đỉa là da khô và bong tróc, đặc biệt là sau khi các mụn nước bị vỡ ra. Khi mụn nước khô đi, vùng da bị tổn thương thường trở nên khô, sần sùi và có các vảy da bong ra. Hiện tượng này không chỉ gây khó chịu mà còn làm tăng khả năng bị nhiễm trùng và kích ứng da.
- Bạn có thể bị ngứa, đau và căng tức do da khô, đặc biệt là khi cử động tay chân. Nếu bạn không có phương pháp chăm sóc da đúng cách và giữ cho da ẩm đầy đủ, tình trạng này sẽ càng trở nên tồi tệ hơn.
3. Cách chẩn đoán bệnh nấm tổ đỉa
Do các triệu chứng của bệnh nấm tổ đỉa khá giống với các triệu chứng của một số loại viêm da khác, đôi khi có thể khó chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp bằng cách quan sát lâm sàng, khám phá tiền sử bệnh và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
Khám lâm sàng
- Trong quá trình chẩn đoán bệnh nấm tổ đỉa, khám lâm sàng là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Các bác sĩ sẽ đánh giá các đặc điểm của mụn nước, vị trí xuất hiện, mức độ tổn thương da và viêm nhiễm xung quanh bằng cách quan sát trực tiếp các tổn thương trên da.
- Bác sĩ sẽ xem xét các chi tiết của mụn nước, chẳng hạn như kích thước, màu sắc, hình dạng và sự phân bố của chúng. Ngoài ra, họ sẽ kiểm tra da khô, bong tróc và vết trợt. Ngoài ra, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về các triệu chứng của họ, chẳng hạn như ngứa ngáy, khó chịu, đau rát, hoặc các yếu tố có khả năng làm bệnh trở nên tồi tệ hơn.
Tiền sử bệnh
- Trong việc chẩn đoán bệnh nấm tổ đỉa, việc khai thác tiền sử bệnh là rất quan trọng. Bác sĩ sẽ xem bệnh nhân có tiền sử viêm da hoặc nấm tổ đỉa không. Bác sĩ có thể sử dụng thông tin này để xác định xem có yếu tố di truyền nào liên quan đến bệnh hiện tại của họ hay không.
- Ngoài ra, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tiền sử bệnh tật của họ để xác định xem họ đã từng mắc bệnh về da trước đây hay có dị ứng với bất kỳ chất nào, chẳng hạn như thuốc, thực phẩm, hóa chất hoặc các yếu tố môi trường. Có thể các yếu tố này đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định nguồn gốc của bệnh.
Xét nghiệm (trong một số trường hợp)
- Các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán bệnh nấm tổ đỉa trong một số trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như khi lâm sàng và tiền sử bệnh không rõ ràng hoặc khi có nghi ngờ về các bệnh khác kèm theo.
- Để xác định các bệnh da khác có triệu chứng giống như bệnh nấm tổ đỉa, chẳng hạn như viêm da tiếp xúc, viêm da dị ứng hoặc các bệnh da do nấm khác, xét nghiệm da được gọi là biopsy da. Khi có nghi ngờ nhiễm trùng, xét nghiệm tế bào da cũng có thể được thực hiện.
4. Phương pháp điều trị bệnh nấm tổ đỉa
Bệnh nấm tổ đỉa là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ. Bệnh không có cách chữa khỏi hoàn toàn.
Thuốc bôi
- Thuốc bôi là một phương pháp điều trị phổ biến để điều trị bệnh nấm tổ đỉa, đặc biệt là ở giai đoạn nhẹ và trung bình. Corticosteroid, thuốc ức chế calcineurin và các loại thuốc dưỡng ẩm, làm mềm da là những loại thuốc bôi thường được sử dụng. Một loại thuốc kháng viêm mạnh được gọi là corticosteroid giúp giảm nhanh các triệu chứng như ngứa, đỏ và sưng tấy.
- Các tác dụng phụ như mỏng da, rạn da hoặc nổi mụn có thể xảy ra khi sử dụng corticosteroid lâu dài, vì vậy hãy cẩn thận khi sử dụng chúng. Do đó, bạn phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không sử dụng thuốc tự ý.
Thuốc uống
- Các bác sĩ có thể chỉ định điều trị bệnh nấm tổ đỉa bằng thuốc uống nếu bệnh trở nên nặng hơn hoặc nếu các thuốc bôi không hiệu quả. Corticosteroid dạng uống, thuốc kháng histamin và các thuốc ức chế miễn dịch là những loại thuốc uống thường được sử dụng. Có tác dụng kháng viêm mạnh, corticosteroid uống giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh.
- Tuy nhiên, các tác dụng phụ của chúng nghiêm trọng hơn so với corticosteroid bôi, do đó chúng cần được sử dụng thận trọng và trong thời gian ngắn. Thuốc kháng histamin có thể giúp ngứa dịu đi. Khi bệnh nặng hoặc các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng.
Liệu pháp ánh sáng
- Liệu pháp ánh sáng, còn được gọi là phototherapy, là một phương pháp điều trị ít xâm lấn sử dụng ánh sáng có bước sóng đặc biệt để chữa bệnh về da. Liệu pháp ánh sáng có thể giúp giảm viêm, ngứa và làm lành da.
- Tia UVB hẹp băng tần là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất. Tia UVB này có khả năng tác động trực tiếp lên các tế bào viêm trong da, làm giảm phản ứng viêm và kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Trong những trường hợp bệnh nấm tổ đỉa không khỏi khỏi với các phương pháp điều trị khác, liệu pháp ánh sáng thường được sử dụng.
5. Biện pháp phòng ngừa bệnh nấm tổ đỉa
Phòng ngừa bệnh nấm tổ đỉa là một quá trình liên tục đòi hỏi phải thay đổi lối sống, duy trì thói quen vệ sinh tốt và tránh các tác nhân gây kích thích.
Tránh các chất gây dị ứng
- Một trong những biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh nấm tổ đỉa là xác định và tránh các chất gây dị ứng. Do sự khác biệt giữa các chất gây dị ứng của mỗi cá nhân, việc theo dõi và xác định chất gây dị ứng cụ thể của bạn là rất quan trọng. Bạn có thể bắt đầu bằng cách xem xét những gì xảy ra trên da sau khi tiếp xúc với các chất khác nhau. Bạn nên tránh sử dụng hoặc tiếp xúc với một chất nào đó trong một thời gian trong trường hợp bạn nghi ngờ dị ứng với nó. Sau đó, bạn nên theo dõi phản ứng của da.
Giữ ẩm cho da
- Giữ ẩm cho da đúng cách là một cách quan trọng để ngăn ngừa bệnh nấm tổ đỉa và giảm các triệu chứng của bệnh. Vì da khô có thể dễ bị kích ứng và tổn thương hơn nên việc dưỡng ẩm thường xuyên có thể giúp duy trì hàng rào bảo vệ da, làm dịu da bị ngứa và khô và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Không sử dụng kem dưỡng ẩm có hương liệu, chất tạo màu hoặc các chất gây kích ứng khác. Có thể giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho da bằng cách sử dụng các sản phẩm chứa ceramides, glycerin, axit hyaluronic hoặc các loại dầu tự nhiên.
Kiểm soát căng thẳng
- Kiểm soát căng thẳng là rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh nấm tổ đỉa và tốt cho sức khỏe tổng thể. Stress có thể thay đổi hệ miễn dịch, làm cho cơ thể dễ bị bệnh hơn.
- Bạn có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của stress lên sức khỏe bằng cách thực hiện các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng. Thiền định, yoga, tập thể dục thường xuyên, đi bộ trong thiên nhiên hoặc tham gia vào các hoạt động giải trí hoặc tập thể dục có thể giúp bạn giảm căng thẳng và tốt hơn.
6. Sự khác biệt giữa nấm tổ đỉa và các loại viêm da khác
Do các triệu chứng có thể khá giống nhau, bệnh nấm tổ đỉa có thể dễ bị nhầm lẫn với các loại viêm da khác.
Viêm da tiếp xúc
- Việc tiếp xúc trực tiếp với các chất gây kích ứng hoặc dị ứng gây ra viêm da tiếp xúc. Viêm da tiếp xúc có thể gây đỏ da, ngứa, nổi mụn nước hoặc sẩn da. Viêm da tiếp xúc cũng có thể gây ra mụn nước, nhưng thường có một số sự khác biệt.
- Các mụn nước trong viêm da tiếp xúc thường xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc kích ứng và thường chỉ dành riêng cho vùng da tiếp xúc. Ngoài ra, trong khi bệnh nấm tổ đỉa thường chỉ gây ra mụn nước và ngứa, viêm da tiếp xúc thường gây ra đỏ da, sưng tấy và rát bỏng.
Viêm da cơ địa
- Viêm da cơ địa, còn được gọi là eczema, là một bệnh viêm da kéo dài lâu dài và thường bắt nguồn từ gia đình. Da khô, ngứa, đỏ da và phát ban là một số triệu chứng của viêm da cơ địa. Các triệu chứng này thường xuất hiện lại nhiều lần và mức độ nghiêm trọng của chúng có thể khác nhau tùy theo giai đoạn của bệnh.
- Các mụn nước nhỏ của viêm da cơ địa cũng có thể xuất hiện tại các vị trí khác với nấm tổ đỉa, chẳng hạn như khuỷu tay, đầu gối, cổ và mặt. Ngoài ra, khi viêm da cơ địa phát triển, nó thường gây ngứa dữ dội hơn và da thường dày lên và tróc vảy.
Nhiễm nấm da
- Nhiễm nấm da là một bệnh lý do các loại nấm khác nhau gây ra trên da, thường gây ngứa, đỏ và có thể có các mảng da bong tróc hoặc mụn nước trên da. Các vết nhiễm nấm da có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, chẳng hạn như da đầu, da mặt, da tay, da chân hoặc các vùng nếp gấp.
- Nhiễm nấm da thường không có triệu chứng giống như nấm tổ đỉa; các mảng da bị nhiễm nấm thường có hình tròn hoặc hình bầu dục, có viền đỏ và bong vảy. Nhiễm nấm da thường gây ngứa nhưng không có các mụn nước nhỏ li ti mọc thành cụm như bệnh nấm tổ đỉa.
7. Kết luận
Tóm lại, bệnh nấm tổ đỉa cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc duy trì vệ sinh tốt và tuân thủ phác đồ điều trị sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Nếu nhận thấy các dấu hiệu đau ruột thừa như đau bụng dưới bên phải, buồn nôn hay sốt, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời, chi tiết xin truy cập website benhtodia.com xin cảm ơn!